KU Leuven en Brepols ontwerpen geïntegreerde onderzoeksdatabank voor religieuze studies.
Binnen het netwerk ReIReS (Research Infrastructure on Religious Studies) slaan twaalf Europese onderzoeksinstellingen de handen in elkaar. Met de steun van Europa bouwen ze aan een internationale onderzoeksinfrastructuur voor historische religiestudies. ReIReS zorgt voor eenvoudig bereikbare databanken, online archieven, opleidingen en netwerkevents. Het doel? Kennis verspreiden over de verschillende religieuze stromingen die Europa gekend heeft, en daarmee bijdragen tot een tolerante samenleving.
Religiewetenschappers staan voor heel wat uitdagingen: ze onderzoeken gebeurtenissen die plaatsvonden in verschillende periodes, contexten en culturen. Ze gebruiken een veelheid aan bronnen en verschillende methodes om die bronnen te interpreteren. Afwisselend putten ze uit de sociologie, economie, theologie, geschiedenis, rechten en politieke wetenschappen en zo vormen religiewetenschappen één van de meest interdisciplinaire onderzoekstakken binnen de Humane Wetenschappen.
Om het werk van religiewetenschappers te stroomlijnen is in 2018 het ReIReS-netwerk opgericht. Binnen dit netwerk nemen KU Leuven – LIBIS en de academische uitgeverij Brepols één van de kerntaken op zich. Ze ontwerpen een geïntegreerde onderzoeksdatabank waarin de belangrijkste onderzoeksbronnen voor religieuze studies gezamenlijk doorzocht en geconsulteerd kunnen worden.
De onderzoeksdatabank heeft als doel om op termijn zoveel mogelijk bronnen te integreren en digitaal beschikbaar te stellen voor onderzoekers. In eerste instantie wordt er gewerkt met materiaal van de ReIReS-partners. Zij beschikken immers elk over een eigen collectie manuscripten, oude drukken en andere documenten uit de christelijke, joodse en islamitische tradities. Sommige werken zijn gedigitaliseerd en online consulteerbaar, andere niet. Het raadplegen van de collecties is vaak enkel ter plekke mogelijk. Met de nieuwe databank zullen voor het eerst alle gedigitaliseerde bronnen voor onderzoekers vindbaar worden door middel van één enkele zoekopdracht.
“ReIReS betekent een enorme vooruitgang voor de toegang tot historisch bronnenmateriaal voor religieuze studies. Waar onderzoekers vroeger verschillende databases moesten doorzoeken op het web, kunnen ze binnenkort met één enkele zoekopdracht collecties uit verschillende bibliotheken, archieven, erfgoed- en onderzoeksinstellingen raadplegen. Moderne technologieën zorgen voor gelinkte gegevens die eenvoudig hergebruikt kunnen worden door onderzoekers. ” Roxanne Wyns, LIBIS – KU Leuven.
De eerste stappen voor dit plan zijn inmiddels gezet: software-analisten van KU Leuven – LIBIS en Brepols hebben de noden van de partners rond de toegang tot religieuze onderzoeksbronnen in kaart gebracht. Op basis van die gegevens heeft LIBIS, het Leuvense ondersteuningscentrum voor digitale collectietoegang, een plan gemaakt voor de integratie van de verschillende databanken die afwisselend publiek, privé, commercieel en non-profit zijn: een technisch huzarenstukje. De databanken zijn namelijk allemaal op een andere manier gestructureerd, naargelang de aard van de collectie en de noden van de gebruikers.
“Voor de ontwikkeling van de ReIReS-databank worden de nieuwste tools en technologieën ingezet. We gebruiken Graph databases en Schema.org om een netwerk van onderzoeksbronnen te creëren, de online zichtbaarheid van de belangrijkste religieuze bronnen en onderzoekscollecties via zoekmachines als Google te vergroten en om de herbruikbaarheid van de data te optimaliseren. De ervaring die Brepols en KU Leuven samen opdeden bij de ontwikkeling van de Index Religiosus is hierbij een troef. Deze internationale online bibliografie voor theologie, kerkgeschiedenis en religiestudies wordt overigens mee geïntegreerd in de onderzoeksdatabank.” Roxanne Wyns, LIBIS – KU Leuven
Het platform zal in 2021 online te consulteren zijn door religiewetenschappers binnen en buiten Europa. Professor Mathijs Lamberigts, KU Leuven-lid van de ReIReS-groep, is opgetogen: “Dit project geeft onderzoekers wereldwijd de mogelijkheid om online de belangrijkste data van 12 gerenommeerde instellingen te consulteren. Tegelijkertijd krijgen belangrijke cultuurschatten meer aandacht en worden ze beter toegankelijk gemaakt voor onderzoek.”
ReIReS is een samenwerking tussen FSCIRE, CNR-ISEM (Italië), EPHE (Frankrijk), IEG, UniHamburg, UniMainz (Duitsland), UniApeldoorn (Nederland), KU Leuven (Faculteit Theologie en Religiewetenschappen en LIBIS), Brepols (België), UniSofia (Bulgarije), UniWarsaw (Polen) en Refo500 (EU). Het project, dat loopt tot 2021, kwam tot stand dankzij de financiële steun van het Europese H2020-project.
